Paalkransheuvels komen niet vaak voor.
Hoogeindse Bergen? Nooit van gehoord zal menig Baarlenaar zeggen. Die bergen liggen net over de grens ten westen van Weelde Singel, met toppen van 35 en 36 meter hoog, vijf meter boven de omgeving uitstekend. Voor dit ommetje heeft Amalia minder platgetreden paden gezocht en gevonden: je maakt een flink rondje om de vroegere Einde Goorse Heide.
Grafheuvels
De Hoogeindse Bergen hadden al vroeg een grote aantrekkingskracht op de prehistorische mens. Van de aanwezigheid van mensen in het gebied getuigen vier grafheuvels. Op het ommetje kom je er langs twee, dicht bij elkaar gelegen. De twee andere grafheuvels liggen zo’n 250 meter naar het zuiden. Men vermoedt dat de heuvels zijn opgericht door kleinere, op familiale grondslag ingerichte gehuchten of hovingen. Waar die precies lagen en waar de akkers en weidegronden lagen is nog niet achterhaald. Was het in het zacht golvende landschap richting Weelde met de iets betere en voldoende vochthoudende gronden, of juist het geaccidenteerde, grove en zandige maar toch ook waterrijke duinengebied naar het westen? Nader onderzoek zal het moeten uitwijzen.
Al in 1927 konden onderzoekers vaststellen dat urnzoekers voor hen drie urnen hadden weggehaald, dat moet zijn gebeurd in 1880. In 1965 zijn de grafheuvels aan een verder onderzoek onderworpen, tien jaar later zijn ze gerestaureerd. Bij de zogenaamde paalkransheuvel zijn de toen vergaand verrotte paalkransen hersteld. Het heuvellichaam was opgebouwd uit omgekeerd gestapelde heideplaggen. De palen, 14 deurposten, waren al geplaatst voordat de plaggen waren opgebracht, vermoedden de onderzoekers in 1966.
De andere grafheuvel waar je langskomt is een ringwalheuvel. Ook hier zijn omgekeerd gestapelde heideplaggen gebruikt. Rond de heuvel een wal van twee en een halve meter breed, met aan de zuidzijde een één meter brede toegang. En rond die wal weer een anderhalve meter brede ringsloot, met een onderbreking die overeenkomt met die in de wal.
Voordat je bij de grafheuvels aankomt, loop je een stukje langs een aarden wal. Voor zover bekend dateert die niet uit een ver verleden.
Rethse kerkweg
Van drie kanten lopen er doodlopende paden het Eindegoor in, een groot moerassig gebied dat op de grens ligt. Ook vroeger moest je er omheen, zoals de kaart die in 1900 is uitgebracht laat zien. Het op die kaart aangegeven Heihuisje moet midden vorige eeuw zijn verdwenen. De kaart laat ook de Hoogeindse Berg mooi uitkomen.
Achter het huidige Parc de Kievit loop je over een oud kerkepad, de Rethse Kerkweg. Het is niet duidelijk of het de gelovigen naar de Remigiuskerk in het dorp bracht of naar de vroegere Salvatorkerk op Nijhoven.
De route
Dit is een wat langer ommetje. Als je begint bij het Spoorhuis in Baarle-Grens moet je rekenen op 11,5 km. Als je het stukje over de Grensweg naar het klooster weglaat, is het ommetje precies 10 km. Vanaf het Spoorhuis: volg de knooppunten 02 – 58 – 56 – 55 – 29 – 54 – 42 – 41 – 28 – 08 – 04 – 03 – 56 – 58 – 02.
Deze wal dateert waarschijnlijk niet uit een ver verleden.
De ringwalheuvel.
Op de topografische kaart van rond 1900 springt de Hoogeindse Berg eruit.