De rand van Het Groot Vergoorven is nog goed te zien.
In de reeks wandelommetjes zijn al heel wat beekjes langsgekomen. Niet alleen bekende zoals Het Merkske maar ook minder bekende zoals de Leij en Bremer.
Baarle is echt rijk aan die beekjes. In dit ommetje richten we de schijnwerper op Het Groot Vergoor.
Het wandelommetje ‘Het Groot Vergoor’ is bijna acht kilometer lang
Verwacht geen wandeling langs Het Groot Vergoor, simpel omdat er geen doorgaand pad ligt en dus kan het niet worden opgenomen in het wandelnetwerk.
Op het eerste zicht doet de naam vermoeden dat het een grote beek is of was, dat is evenwel geenszins het geval. De naam is ontleend aan Het Groot Vergoorven, dat was dan weer wel een groot ven. Dit ven lag op de vroegere Ulicootsche Heide, vlak tegen het Goordonk aan. Je moet Het Groot Vergoorven zoeken tussen de Oude Baan en de zandbaan naar het Hondseind.
Achter de bomenrij ligt Het Groot Vergoorven.
Een goor is een moeras met venige bodem of een zeer waterrijk moeras. Als waterrijk moeras is Het Groot Vergoorven nog op de kaart van rond 1850 ingetekend, met het Huisven aan de andere kant van de Bredaseweg als een van de grootste vennen in de wijde omgeving. ‘Ver’ in Vergoor zou op onvruchtbaar kunnen wijzen of op de afgelegen ligging.
Rond 1900 is Het Groot Vergoor als ontwatering van Het Groot Vergoorven op de kaart ingetekend. Het watert – nu nog – via het Hennengoor en het buurtschap De Maaijkant af op de Strijbeeksebeek (op dit stuk Oude Loop genoemd) waar deze beek de weg van Ulicoten naar Chaam kruist. Op die plek was vroeger een groot moerasachtig gebied: de Maaien. In de landinrichting is dit om het water – bij overvloedige neerslag – zoveel mogelijk vast te houden als brede strook langs de Strijbeeksebeek weer teruggekomen.
‘Maaien’
Vanaf midden negentiende eeuw zien we op de vroegere heide steeds meer akkertjes, vooral in de Kleine Maaijen zoals vroeger het hele gebied tussen Maaijkantsestraat en Oude Baan werd genoemd (in cursief op het kaartje aangegeven). Vanuit die tijd dateert ook de eerste bebouwing in de Maaijkant, in 1900 staat er een tiental boerderijen, heeft Jeroen Geerts voor Amalia uitgezocht. Je kunt het in Van Wirskaante 2019-1 nalezen. Ook de boerderij langs de Oude Baan waar later de Ponderosa is gevestigd, staat dan al op de kaart.
Langs Het Groot Vergoor lag toentertijd een drassige strook waar gras werd gewonnen. De naam ‘Maaikant’ (deze schrijfwijze werd tot 1900 gehanteerd) houdt dan ook verband met deze hooilanden langs de beken, die werden vroeger ‘maaien’ genoemd. Voor het moerassig gebied langs de Oude Loop wordt nog steeds de schrijfwijze ‘De Maaien’ gehanteerd.
Het Groot Vergoor ter hoogte van de Maaijkant.
Het Groot Vergoor is zeker geen grote beek.
Schepersdam
Op dit ommetje passeer je twee keer Het Groot Vergoor, de eerste keer tussen de knooppunten 13 en 39 op de Schepersdam. Zo wordt deze mooie zandweg in de volksmond genoemd. Langs deze weg trok vroeger de scheper met zijn schapen vanuit de Maaikant naar de heidevelden. Als je halverwege de Schepersdam naar rechts een stukje langs Het Groot Vergoor loopt, kom je bij het vroegere Hennengoor, nu een natuurstrook. De tweede keer dat je Het Groot Vergoor passeert, is als je na de oversteek van de Chaamseweg-Hazenberg de Kleine Maaijen inloopt. Richting Chaam is de beek een aantal jaar terug flink verbreed.
Op het ommetje kom je niet bij Het Groot Vergoorven. Dit gebied is ook niet toegankelijk, alleen vanaf enkele doodlopende paden kun je er vanaf en afstand een kijkje nemen. Het gebied is weer als nat natuurgebied heringericht.
De Schepersdam aan het einde van een zonnige winterdag.
Ook langs Het Groot Vergoor vind je af en toe best grote hoogteverschillen.
De route
Dit ommetje is bijna acht kilometer. Je kunt het best starten bij de Ponderosa (Baroniepoort). Loop dan richting Baarle naar knooppunt 81 – 13 – 39 – 83 – 36 – 35 – 38 – 70 – 37 – 81. Je kunt de route bijna 1,5 km inkorten door van knooppunt 83 rechtstreeks naar 38 te lopen.
Tip: kijk ook eens op www.topotijdreis.nl om de veranderingen in de laatste twee eeuwen rond Het Groot Vergoorven en Het Groot Vergoor aan je te zien voorbij trekken.
Het Groot Vergoorven lag rond 1870 nog midden op de hei tussen de Oude Baan en de weg naar Ulicoten.