Op zaterdag 21 september 2013 vond de wandeling plaats over het wandelnetwerk de Hilver. We zijn bijgepraat over het netwerk en de landschapsdinrichting. Zéér interessant!
Door een blessure van onze gids hebben we op onze wandeling over het wandelnetwerk De Hilver op veel plaatsen even stilgestaan. Kon Dré Rennen even zijn voet rust gunnen én ons bijpraten over hoe het wandelnetwerk tot stand is gekomen, waar wel en waar niet gewandeld mag worden, waar in de landinrichting zandpaden zijn behouden, verloren zijn gegaan maar ook waar de wandelmogelijkheden juist zijn vergroot. Ook het landschap en het werk van het Beekse B-team om de biodiversiteit te vergroten bleven niet onbelicht voor de vijftien deelnemers aan het wandelbezoek aan De Hilver afgelopen zaterdag.
Zeker acht jaar is Dré met een groepje vrijwilligers in het kader van de landinrichting De Hilver bezig geweest met het zoveel mogelijk veiligstellen van zandwegen, door ze in kaart te brengen en te classeren: hoe vaker een pad op oude kaarten staat ingetekend, des te ouder en des te waardevoller. Dit werk heeft er onder meer toe geleid dat van de 43 km zandpad die door de landinrichting op de nominatie stond te verdwijnen er 27 km in stand is gebleven. Om het gebruik van deze paden in de toekomst te verzekeren, zijn ze in 2009 opgenomen in een wandelnetwerk. Ook over wat daar allemaal bij kwam kijken, tot aan het verkrijgen van de benodigde subsidies (het ging over een fors bedrag van € 140.000,-) toe, heeft Dré Rennen ons een kijkje in de keuken gegeven.
Dat het werk daarmee niet ophield, werd ons op de wandeling al snel duidelijk. Bijvoorbeeld ervoor zorgen dat een pad dat bij een beetje regen wekenlang zo goed als onbegaanbaar was, fors is verhoogd. En bordjes vastschroeven met het verzoek dat paarden links op het pad lopen – en van de andere kant rechts zoals enkele deelnemers snedig opmerkten – om de ervoor te zorgen dat wandelaars niet door mul, door paardenhoeven opengetrapt zand hoeven. Die bordjes heeft Dré samen met het Vrijetijdshuis Brabant ontwikkeld. “Alleen bleken ze achteraf te groot om op de knooppuntpalen te worden geschroefd. Je kunt niet alles in één keer goed doen”, stelde hij droogjes vast. “Dan maar op een stevige weipaal.”
In de afgelopen jaren is ook veel gedeald met het Brabants Landschap. Ten westen van Annanina’s Rust wilde het Landschap vanwege de rust geen pad door de prachtig omzoomde Hakvoortse Weiden. Maar heeft dan weer wel vol enthousiasme meegewerkt aan een pad dwars door de weilanden ten noorden van de Hakvoortseweg zodat wandelaars niet over de parallelweg langs de drukke provinciale weg hoeven. Ook heeft het Landschap gezorgd voor een brug over het Spruitenstroompje zodat enkele doodlopende paden met elkaar worden verbonden. Dré is blij met de door het Landschap geplaatste draaihekjes én de ‘ingeslepen palen’ waar het prikkeldraad in weg valt, zodat een wandelaar zijn broek niet openscheurt.
In De Hilver is men nu ook bezig met dorpsommetjes. Daarvoor zijn op bepaalde plaatsen kortsluitingen nodig tussen bestaande paden. Die worden in het netwerk opgenomen. Wij liepen eigenlijk op het in ontwikkeling zijnde ommetje rond Hilvarenbeek. Zeg maar gerust een ‘om’ gezien de afstand; met de door ons gewandelde 13 km hadden we nog maar zo’n twee derde te pakken. In dat ommetje is Dré geconfronteerd met enkele omleggingen, nodig vanwege de wens van boeren om percelen aan een te voegen. “Voor het wandelnetwerk was dat eigenlijk geen probleem”, maar het betekende wel weer extra werk. Meer moeite had de Beekse Heemkundekring met het weghalen van het laatste stuk Heistraat, een van de oude wegen vanuit Hilvarenbeek naar de hei. Daarmee verdwijnt een eeuwenoude route.
Helemaal jammer dat dit soort ontwikkelingen ook na de landinrichting nog nodig zijn. Anders was het wellicht mogelijk geweest ze beter in te passen.
Net te laat was Dré om de fietsbrug bij de turbo-rotonde aan de noordkant van het dorp op die plaats te krijgen dat hij precies aansluit op een andere eeuwenoude verbinding: de verbinding van Den Bosch over Oirschot naar Baarle, Hoogstraten en Antwerpen. “De gronden voor de opritten waren al gekocht, daar was niets meer aan te veranderen.” Toch is hij heel blij met de fiets/wandelbrug over de provinciale weg. “Alleen door de bouw mee te nemen met de aanleg van de rotonde was dit mogelijk.” Daarmee is de provinciale weg geen onneembare hindernis meer voor wandelaars en fietsers.
“Ik ben geen heemkundige”, had Dré Rennen ons vooraf toevertrouwd. Weinig zaken in het buitengebied bleven evenwel onvermeld. Tot aan het ‘zweetbosje’ toe. We moeten alleen nog eens contact opnemen met de Beekse Heemkundekring over de Frankische Driehoek ten zuidwesten van het dorp. Geen bebouwing er rond te bekennen, ook nooit geweest aldus Dré. In tegenstelling dus tot de Frankische Driehoeken of ‘plaetse’ in Baarle (zoals Loveren, ’t Groeske en Nijhoven). Met STIKA-gelden was de Beekse driehoek aan de landbouw onttrokken en ingericht als een mooie poosplaats voor de wandelaar, op een kwartiertje lopen van het dorp. Even ervoor had Dré Rennen ons nog gewezen op een steilrand, de enige in de wijde omtrek. “Door een wandelpaadje over de hoge rand aan te leggen, is er de beste waarborg dat zowel de steilrand als de erlangs staande bomen intact blijven.”
Op de laatste rustplek was er voor iedereen een (val)appeltje. We stonden in een oude hoogstamboomgaard, de enige overgebleven boomgaard van de drie productie-boomgaarden die er rond Hilvarenbeek ooit waren. Tientallen jaren was er niet veel aan het onderhoud gedaan, juist daardoor is het een eldorado voor insecten en vogels. Het B-team werkt nu samen met de eigenaar aan het onderhoud. De vrijwilligers hebben een snoeicursus gevolgd. Jaarlijks wordt een aantal bomen vervangen, allemaal oude rassen en hoogstam. Niet alles tegelijk, om de boomgaard een rol te laten spelen in de biodiversiteit.
Hieronder treft u nog een aantal foto’s van deze interessante wandeling aan.
Prachtige paden met de bekende netwerkpaaltjes.
Hier liepen we duidelijk door een landbouwgebied.
Rechts: draaihekjes en ingeslepen palen waar de pikkeldraad in valt, zodat de broek er niet aan scheurt. Links: een bord voor de paarden, die links moeten blijven zodat het wandelgedeelte bewandelbaar blijft.
Even uitrusten op de voetgangersbrug.
Zou het geregend hebben?
Een lekker valappeltje in de oude hoogstamfruitboomgaard.
Kijk, op de achtergrond de karakteristieke toren van Hilvarenbeek.
Het was een fijne wandeling met dank aan Dré Rennen!