Het zag er even naar uit dat de dorpswandeling in Ulicoten onder het motto ‘details’ niet door zou kunnen gaan vanwege het slechte weer. Op zaterdag morgen 28 november 2009 regende het pijpenstelen, rond de middag was het droog en dat bleef het gelukkig een tijdje, zodat we met een 20-tal belangstellenden weer een interessant rondje Ulicoten konden doen met veel details onder de deskundige leiding van Antoon van Tuijl.
Recht tegenover de kerk troffen we meteen al een interessant huis aan in uiteenlopende bouwstijlelementen. Dit heet het Eclecticisme: een bouwstijl waarin elementen van vroegere meesters worden gecombineerd tot een nieuw geheel. Opvallende gekleurde steentjes als versiering in de gevel aangebracht; een vooruitstekend deel van de gevel bij de voordeur; een risaliet genaamd, een mooie voordeur met gietijzeren versieringn en prachtig metselwerk boven de poort en de ramen.
Er is een tijd geweest dat in Ulicoten de verering van Maria sterk werd aangemoedigd door in de huizen een tegel aan te brengen met een afbeelding van "Maria van altijddurende bijstand". Op vele huizen is deze afbeelding nog te zien.
Niet alleen oude huizen hebben mooie details, maar er zijn nieuwe huizen, waar aandacht is geschonken aan details in de afwerking. Zoals bij dit huis met een niet alledaagse voordeur met een versierde omlijsting en een speels raampje boven de voordeur . Ook hier is Maria van altijddurende bijstand aanwezig.
Ook het ‘luikpoppetje’ kwamen we op verschillende plaatsen tegen. Deze poppetjes werden gebruikt om de luiken van de ramen vast te zetten tegen de wind.
Een voorbeeld van een prachtig huis, dat volledig in stijl is gerestaureerd en keurig onderhouden is. We zien de ornamenten in de fries onder de dakgoot, de spatranden aan de onderkant van de gevel om de muur te beschermen tegen opspattende regen, glas in lood ramen boven de voordeur en de ramen.
Ook het vroegere schoolhuis in de moeite waard. Met een risaliet (vooruitstekend stuk van de gevel) aan de zijkant, een ornamentele voordeur met een voetschraper er naast die vroeger, toen de wegen nog niet verhard waren, gebruikt werd om de voetzolen van drek en dergelijke te ontdoen alvorens naar binnen te gaan. Ook de lichte dwarse stroken op de gevel geven extra sier aan het huis en dan de versierde ankerijzers niet te vergeten.
De voetschraper en de versierde ankerijzers.
Op diverse plaatsen kwamen we in het bovenlicht van de voordeur een levensboom tegen. De plaatsing ervan riep wat discussie op. De levensboom in dit huis staat waarschijnlijk ondersteboven. De brede vertakking staat over het algemeen naar beneden en het smalle gedeelte boven. Hieronder ziet u nog enkele voorbeelden van levensbomen in Ulicoten.
De levensboom in het bovenlicht; hier niet ondersteboven.
Als deze levensboom geen geluk brengt dan helpen de heiligen die er achter staan misschien nog!
Hier een gevel van een schrijnwerkerij met een beeltenis van de heilige Jozef er op. Zo hoort dat ook, want Jozef is immers de patroon van de timmerlieden.
Een prachtig voorbeeld van een huis uit de dertiger jaren in de stijl van de Amsterdamse School. Met het opschrift “Huize Vijverhof “ in een karakteristiek lettertype; ook de strakke lijnen van het gebouw, het balkom met overstekende pannen, de geglazuurde dakpannen zijn typerend voor de Amsterdamse school: een pareltje midden in Uliocten.
Nog een voorbeeld van een huis met een risaliet in het midden van de gevel, gekleurde stenen in lijnen gemetseld.
Een prachtig huis uit 1881 lezen we in de gedenksteen die gelegd is door burgemeester Verheijen van Baarle-Nassau.
Niet alleen bouwkunde levert details op die iets zeggen over het verleden, maar ook overblijfselen in de natuur doen dat. Hier een voorbeeld van een beukenhaag die in de loop der tijden is verwilderd.
Een mooie fries met geglazuurde tegeltjes.
Een uitgestorven wespennest;’toch geen alledaags detail.
Hier een gevel van de dakkapel van een van de eerste woningwetwoningen. Duidelijk een tijd waarin de loonkosten nog niet te hoog waren om dergelijke sierlijke elementen te verwerken in huizen waarbij toch ook goed op de prijs gelet werd.
Een typische combinatie van een gotisch raampje met een Fries uilenbord (ûleboerd).
“een nieuwe tijdwervel voert ons voort” staat te lezen in deze dichtsteen in een poosplaats naar een idee van Pien Storm-van Leeuwen; een plaats om aan de hand van de poëtische tekst even stil te staan, je gedachten de vrije loop te gaan en zo te verpozen…
Het huis waar vroeger de dorpsagent woonde. Het huis is in mooie staat en heeft in de gevel in visgraat gemetselde stenen.
Op sommige plaatsen zien we mossen op stenen muurtjes of pilaartjes: een teken dat de lucht in Ulicoten nog gezond is!
Het houdt niet op: weer een mooi pand met een fraaie gevel!
Kijk: daarnaast nog zo’n prachtig huis! Wellicht van de dezelfde architect zo te zien.
Een eindje verder op een prachtige boerderij in burgermanstijl versierd met lichte friezen onder de dakgoot, geglazuurde stenen horizontaal aangebracht in de gevel en verticaal verwerkt boven ramen en deuren, gietijzeren versiering voor de ramen van de voordeuren glas in lood in de bovenlichten.
Het dorpshuis, vroeger Parochiezaal: nog een gebouw, in de strakke Amsterdams stijl.
Als je goed kijkt zie aan de zijkant van dit huis, dat het dak aan de voorkant ooit een keer is opgehoogd om aan de voorkant meer ruimte op de bovenverdieping te creëren.
Natuurlijk kan de prachtige oude pastorie niet ontbreken in de indrukwekkende reeks details!
Ook een boer die zijn zeis ‘scherpt’ is sinds twee jaar een ornament in het dorp, dat verwijst naar het verleden. Zo komen we aan het eind van onze dorpswandeling. We genoten tot slot een heerlijk kopje koffie in De Kluis.
Toch niet overdreven, dat Ulicoten rijk is aan details!