Vondsten Eerste Wereldoorlog
Maandag 29 januari 2007 was ik op pad voor het archeologisch akkeronderzoek in Zondereigen. Akkerprospectie levert niet elke keer handenvol eeuwenoude vondsten op. Welgeteld één vuursteenafslag uit de steentijd had ik gevonden na vier en een half uur zoeken op de slijkakkers van de Gelse Bergen. Toch mag ik terugkijken op een geslaagde dag dankzij dertig vondsten die niet eens een eeuw oud zijn…
Ik had al een viertal porseleinen scherven opgeraapt (en ver weg gezwierd), toen het plots tot me doordrong dat die vondsten zich op één lijn bevonden. Zei professor Vanneste vorige week tijdens zijn lezing niet dat je nu nog altijd porseleinen potjes kan vinden van de elektrische draadversperring uit de Eerste Wereldoorlog? Gelukkig had ik een kaart op zak. Wat bleek: de grens was vlakbij. Meer zelfs: tussen Gel en het internationaal treinstation van Weelde-Statie moest de ‘dodendraad’ zuidwaarts afbuigen tot de Gelse Bergen omdat de Nederlandse akkers van De Blokken bereikbaar moesten blijven vanuit Baarle-Nassau. Ik stond zowaar bovenop de plaats waar die dodendraad had gestaan! Een vreemde gewaarwording.
Grenspunt tussen de gemeenten Turnhout, Baarle-Hertog en Baarle-Nassau
Met de kaart in de hand was het niet moeilijk om het oude traject ongeveer 500 meter te volgen. Genoeg voor een dertigtal vondsten, zonder twijfel uit de Eerste Wereldoorlog. Waarom? Alle scherven lagen mooi op een rij, zo’n veertig à vijftig meter aan de Belgische kant van de grens. Nergens anders in de omgeving heb ik porseleinen materiaal gevonden. Die akkers zijn ook nooit omheind geweest. Er is sprake van een open akkercomplex, over de grens heen. De grens is op sommige plaatsen gemarkeerd met een eenvoudig stenen plaatje, een betonnen rioolbuis, een houten paal of een greppel.
De grens ter hoogte van de Gelse Bergen
Het terug gevonden traject van de dodendraad ten zuidwesten van De Blokken
Het porseleinen materiaal was van verschillende grootte. Vermoedelijk waren de kleine potjes voor de dodendraad zelf. Twee grote doppen, twee stukken met schroefdraad en zeven grote scherven waren wellicht bestemd voor de aanvoerleiding. Op vijf vondsten staan (delen van) nummers, soms voorafgegaan door de letter F (F2, FII, FII, 27 en 42). Op één scherf staan verscheidene tekens in groene verf.
Merkwaardige tekens op een porseleinen scherf
De merkwaardige gebeurtenis van vandaag bewijst eens te meer dat de Baarlese dodendraad meer aandacht verdient. Ik zal er in ieder geval op letten wanneer ik elders aan de grens de akkers ga verkennen. De porseleinen restanten van de dodendraad zullen in de Zondereigense parochiezaal te bezichtigen zijn tijdens het erfgoedweekend, op 21 en 22 april 2007. Wij houden je op de hoogte!
Dit porseleinen materiaal is afkomstig van de dodendraad
Herman Janssen