Door de Polar Bears was Marc Blommaert geïnteresseerd geraakt in de collaboratie
Een geïnfiltreerde pilotenlijn verbindt Baarle met Wuustwezel, door een afdeling van de Abwehr rond René Van Muylem (alias Robert) die in beide plaatsen actief was. Daarom was Marc Blommaert uit Wuustwezel te gast bij Amalia voor een lezing over de collaboratie in Vlaanderen. Een dertigtal aanwezigen waarvan de meesten van buiten Baarle, kregen dinsdag 17 september in hoog tempo inzicht hoe de collaboratie in Vlaanderen was gestructureerd. En meer informatie over de twee verkliksters van Miet Pauw en de twee marechaussees die op 10 september 1944 zijn gefusilleerd.
Marc Blommaert was op een bijzondere manier in het onderwerp collaboratie geïnteresseerd geraakt. Doordat zijn vrouw Mia de zorg voor het graf van de geëxecuteerde Leopold Vieyra in Gooreind bij Wuustwezel op zich had genomen, wilde hij wel eens weten wat er allemaal achter zat.
Marc Blommaert met zijn vrouw Mia (links van hem)
Op zijn lezing gaf Blommaert eerst enkele cijfers: 2 procent van de Vlamingen zat tijdens de Tweede Wereldoorlog in het verzet, ook 2 procent bestond uit collaborateurs. De overige 96 procent leefde tijdens de oorlogsjaren zijn leventje en keek de kat uit de boom. ”Collaboratie is van alle tijden”, aldus Blommaert, “in alle lagen van de bevolking waren collaborateurs te vinden.” Na te zijn ingegaan op de motieven maakte hij onderscheid tussen de verschillende vormen van collaboratie in Vlaanderen, met tussen haakjes het aantal dossiers dat na de oorlog is opgesteld met de daaruit volgende veroordelingen: politieke collaboratie (177.217 dossiers met 62.800 veroordeelden), economische collaboratie (77.355 dossiers met 1089 veroordeelden), vrijwillige tewerkstelling (58.784 dossiers zonder vervolging), militaire collaboratie (geen gegevens) en – het onderwerp van de lezing – verklikkers (32.845 dossiers met 8.179 veroordelingen). Voor de laatste categorie stond de strafmaat in verhouding tot de gevolgen voor het slachtoffer, gaande van gewone opsluiting tot de doodstraf.
Marc Blommaert gaf inzicht in de verschillende vormen van collaboratie
Aan ‘Duitse kant’ is de Waffen SS (76.470 dossiers met 44.600 veroordelingen) wel de meeste bekende groepering. Daarnaast kenden we ook de Geheime Feldpolizei, de Feldgendarmerie, de Sicherheitspolizei en de Abwehr. “De Abwehr is het best te kenschetsen als de inlichtingendienst van de Wehrmacht. De concrete opdracht van deze dienst was het opsporen en uitschakelen van alle geallieerde bespieding of georganiseerde Weerstand. Daarvoor moesten de Duitsers vanwege de taal een beroep doen op Vlamingen”, zegt Marc Blommaert. “Eind 1943 vonden de Duitsers dat veels te veel geallieerde piloten via Frankrijk en Spanje Engeland bereikten, waar ze opnieuw konden worden ingezet. Waarop besloten werd te infiltreren in de pilotenlijnen. Uiteindelijk zijn 150 piloten via de route via Poppel en zo’n 70 via Wuustwezel in de ‘fuik van de Duisters’ terechtgekomen: in de Van Eijcklei 17 in Antwerpen. De piloten werden naar een concentratiekamp gestuurd, de helpers kregen de doodstraf.” Van Muylem is de enige collaborateur van de Abwehr die (op 29 mei 1948 te Antwerpen) is gefusilleerd. Blommaert: “Hij heeft het grootste aantal vliegers op zijn actief die in handen van de Duitsers zijn gevallen, staat in een van de processen-verbaal te lezen die ik onder ogen heb gekregen in mijn studie.” In de laatste twee maanden vóór september 1944 hebben Marie-Louise Demey en Pauline Vlaming zich bij de groep rond Van Muylem aangemeld. “Zij zijn het geweest die Miet Pauw en de beide marechaussees Gerritsen en Van Gestel hebben verklikt”, besluit Marc Blommaert zijn lezing.
De redactie van Van Wirskaante bekijkt (in overleg met Marc Blommaaert) naar aanleiding van de lezing of er een – met oog op de privacywetgeving – publicabel artikel over de twee verkliksters kan worden opgesteld.
Voorzitter Ad Jacobs had een bijzonder boek voor de spreker op de kop getikt.
Het boek ‘Een vluchtwerk van lijnen’ wordt overhandigd aan Marc Blommaert.