De Baarlese Heemkundekring is één van de meer dan 120 heemkundekringen in Brabant. En elk van die kringen draagt op zijn eigen manier bij aan het levend houden van de lokale geschiedenis en van lokale tradities. ‘Amalia’ is de grootste kring in het Brabantse land en neemt daar beslist een bijzondere plaats in. En dat is iets wat niet vanzelf komt, daar moet wat voor worden gedaan.
Dit is misschien wel een bijzondere aanloop naar een terugblik op de jaarvergadering van de Baarlese Heemkundekring. Het zijn woorden van Henk Hellegers, de voorzitter van Brabants Heem die zich zo tegen het eind van de jaarvergadering ongemerkt bij de aanwezigen op de vergadering had gevoegd. En dat was niet zonder reden.
Het was een jaarvergadering die een vlot verloop kende en met zo’n 60 belangstellenden goed werd bezocht. Overigens een aantal dat in relatie tot het aantal leden procentueel niet hoog scoort, maar wel een absoluut aantal waar zusterverenigingen in het Brabantse land jaloers op zouden zijn, zo veronderstellen we.
Volgens voorzitter Jacobs geeft de aanwezigheid van deze leden aan dat ze op de hoogte willen zijn en blijven van hun vereniging. “Maar dat niet alleen, het geeft ook aan dat jullie een betrokkenheid hebben met ons eigen heem”, aldus de voorzitter.
Daarom, zo vervolgde de voorzitter, informeren we jullie via onze 14 daagse nieuwsbrief, onze website, onze facebookpagina en het visitekaartje van de vereniging, het kwartaalblad ‘Van Wirskaante’, en natuurlijk via het plaatselijke weekblad en deze ledenvergadering.
Hij twijfelde er niet aan dat het wel goed zit met de vereniging: de brede waaier van georganiseerde activiteiten krijgt in het algemeen een goede belangstelling van leden en geïnteresseerden.
Hij stipte ook aan dat er hard wordt gewerkt om het bestuur op sterkte te krijgen. Hij presenteerde een nieuw bestuurslid nl. Gilberte Smolders en deelde mee dat Jan Vermeer ook gaat meedraaien in het bestuur.
Het vorig jaar opgestarte project ‘de digitale beeldbank’ bleef niet onvermeld in het openingswoord van de voorzitter. De grote schat aan fotomateriaal en andere documenten worden gedigitaliseerd en zijn dan veel beter bereikbaar voor hen die op zoek zijn naar informatie. Bij de activiteiten in het lopende verenigingsjaar staat ’75 jaar bevrijding’ nadrukkelijk in de focus.
Bijzondere waardering van Brabants Heem voor drie leden van Amalia
Op het eind van de vergadering was het woord aan de voorzitter van Brabants Heem: Henk Hellegers. Hij stipte aan dat de geschiedenis van het bijzondere Baarle-Nassau en het al even bijzonder Baarle-Hertog het verdient om uitgedragen te worden. “En dat lukt heel aardig, want heel Nederland en België kent de enclaves, kent de bijzondere verwevenheid tussen Nederland en België. En Amalia draagt er het zijne toe bij, aldus de heer Hellegers
Ook de betrokkenheid van jongeren is een andere bijzonderheid bij het Baarlese Amalia. “Bij Heemkundekringen denken we spontaan aan wat oudere mensen die zich bezig houden met stambomen en lokale geschiedenis. Jullie laten zien dat het ook voor een heemkundekring mogelijk is om jongeren voor activiteiten te interesseren. Andere Brabantse kringen kunnen wat van jullie leren al is het alleen maar de interessante ervaringen die er zijn om jongeren via social media meer te interesseren voor heemkunde, tradities en geschiedenis”.
De heer Hellegers gaf aan dat hij met deze inleiding had willen aangeven dat een heemkundekring drijft op vele actieve vrijwilligers. “En als je zo succesvol bent als het Baarlese Amalia kan het niet anders zijn dan dat je op vele vrijwilligers kunt steunen. Zij maken de heemkundekring tot wat die nu is”, aldus de voorzitter van Brabants Heem.
Vrijwilliger Jan Willekens geëerd met de zilveren draaginsigne van Brabants Heem
Vrijwilliger Jan Willekens
Omdat vrijwilligers soms ook wel eens in het zonnetje mogen worden gezet was de heer Hellegers naar Baarle-Nassau gekomen om drie vrijwilligers van het Baarlese Amalia van Solms te waarderen voor hun grote inzet.
Als eerste werd Jan Willekens in het spreekwoordelijk licht van de schijnwerpers geplaatst. “Hij mag dan vanavond wel zijn afgetreden als bestuurslid, maar zijn inzet in de voorbije periode geeft aan dat hij nog op allerlei manieren actief zal blijven bij de Baarlese Heemkundekring”, zo verzekerde de voorzitter van Brabants Heem.
Deze bleek goed geïnformeerd: Jan is al heel lang lid van Amalia van Solms, in 2000 is hij gevraagd in de projectgroep ’25 jaar Amalia”, daarna werd hij voorgedragen als bestuurslid en is dan in 2005 toegetreden, 14 jaar bestuurslid betekent ook een diensttijd van 170 maanden en dus heeft hij 150 keer een bestuursvergadering bijgewoond, bovendien heeft Jan meerdere werkgroepen -momenteel een stuk of vijftien- gecoördineerd en/of aangestuurd.
Voor de heer Hellegers was het duidelijk: “Werkgroepen zijn de draaischijven van de vereniging. Gaat het er goed mee dan komen er activiteiten uit voort, wordt er van alles georganiseerd en dat houdt als vanzelfsprekend in dat het ook goed gaat met de heemkundekring. Jan, daar heb je veel aan bijgedragen, je functioneerde uitstekend binnen het bestuur en je hebt je met name voor de werkgroepen heel verdienstelijk gemaakt. Brabants Heem waardeert dit op een bijzondere manier: de zilveren draaginsigne van Brabants Heem”.
Brabantse Heemmedaille voor Frans van Gils en Herman Janssen
Herman Janssen en Frans van Gils
De heer Hellegers is naast voorzitter van Brabants Heem ook actief bij de heemkundekring in Uden. Zijn heemkundige interesse brengt hij in praktijk door met enige regelmaat een boek te schrijven. Zo heeft hij een tweetal boeken geschreven over het Vluchtoord Uden waar tijdens de 1ste wereldoorlog meer dan 10.000 Belgen waren ondergebracht. “En het was heel fijn dat ik daarbij ook gebruik kon maken van de kennis in Baarle-Nassau”.
Frans van Gils uit Zondereigen en Herman Janssen uit Merksplas hebben als kartrekkers veel energie en tijd gestoken in een project over De Grote Oorlog. Ondermeer hebben ze dat vastgelegd in het uitstekende boek ‘Hoogspanning aan de Belgisch-Nederlandse grens’, waarin de Eerste Wereldoorlog in en rond Baarle-Nassau/Hertog beschreven wordt.
De voorzitter van Brabants Heem noemde het boek slechts een onderdeel van de vele activiteiten die ‘Amalia’ samen met andere partners heeft georganiseerd rond het thema “Wereldoorlog 1 in onze grensregio, vergeten en opgehelderd”. Wandel- en fietsroutes werden uitgezet, de dodendraad werd heropgericht, vredesdagen, lezingen, tentoonstelling, een bloemenproject en voor belangstellenden werden er reizen naar de oorspronkelijke slagvelden georganiseerd. “Het was niet voor niets dat het thema werd beloond met de toekenning van de Knippenbergprijs 2014”, aldus de heer Hellegers
“Jullie hebben aan de weg getimmerd om dit stukje geschiedenis ook in Nederland een prominente plaats te geven en daarmee de kennis van de geschiedenis aan te vullen. Jullie hebben hand- en spandiensten geleverd aan musea, verenigingen, instellingen, gemeenten en andere heemkringen. Jullie hebben er ook voor gezorgd dat de vele bewoners langs onze grens een beter beeld kregen van wat zich hier in de eerste wereldoorlog heeft afgespeeld”, zo hoorden we van de voorzitter van Brabants Heem.
En hij was nog lang niet uitgesproken. Hij noemde het uitzonderlijk wat Herman en Frans hebben gepresteerd. Het opzetten, het mede vorm geven, het uitdragen van historisch project over de Eerste Wereldoorlog op plaatselijk, provinciaal, landelijk, internationaal en zelfs Europees niveau met de ondersteuning van een tentoonstelling in nota bene Berlijn, een plek waarin mensen de historie van de Grote Oorlog bepaald hebben.
Het deed de heer Hellegers dan ook veel deugd dat hij Frans en Herman als blijk van waardering de Brabantse Heemmedaille uit mocht uitreiken.
Jan Willekens, Herman Janssen en Frans van Gils met de opgespelde onderscheidingen voor hun verdienste voor onze vereniging
Nieuw bestuur 2019
na de vergadering grasduint Antoon nog aan de hand van foto’s doorheen de verwezenlijkingen van de drie onderscheiden vrijwilligers
Door Frans Tuijtelaars